Ngôi chùa

.

Tôi thích những ngôi chùa cũ. Khi nhìn bất cứ ngôi chùa nào cũng có thể nghĩ đến ngôi chùa làng mình, và thấy mọi ngôi chùa đều có chung cái bầu "không khí" ấy. Thường là mái ngói nâu trầm rêu phong. Thường là sân cũng phủ đầy rêu và sạch sẽ, rất mát nữa, với những cây này nọ và một hàng cau, hay một đầm sen... Có khi chùa nằm cạnh đình, nhưng vẫn có thể thấy rõ sự khác biệt. Đình rực rỡ hơn, nhiều màu sắc hơn. Chùa thì luôn thâm trầm. Đình là múa lân sư, hội hè, rộn ràng trống chiêng cờ xí. Chùa thì tĩnh mịch, có phần quạnh hiu. Như đình và chùa làng tôi có cửa ngách đi xuyên qua nhau. Nhưng từ sân đình gạch đỏ sang sân chùa rêu phong là cảm giác đã khác hẳn. Chùa còn yên tĩnh đến độ phảng phất hương hoa ngọc lan: như thể trong êm đềm tĩnh lặng, bông hoa mới dám khe khẽ "thở" ra mùi hương của mình.

.

Rồi người ta đã xây một ngôi chùa mới, trong khuôn viên của chùa cũ. Chùa mới làm những bậc đá rất cao, giờ nền móng chùa còn cao hơn cả ngôi đình bên cạnh, chùa vì thế cũng hào nhoáng hơn, hoành tráng hơn, phô trương hơn...

Lúc ấy, ngôi chùa cũ vẫn còn, chỉ là người ta xây chùa mới bên cạnh thôi mà... Chỉ là xây xong, có lẽ là 'hô thần nhập tượng' xong, thì chùa cũ bị san phẳng.

Lúc ấy, ít nhất vẫn còn cổng chùa ba gian vôi ve đơn giản, không như cổng đình phượng múa rồng bay.

Nhưng rồi, người ta cũng đập cổng chùa ba gian, xây một cái cổng bề thế khác, cho xứng đáng với ngôi chùa mới.

.

Tôi nhớ những năm giao thừa, ông thường lên đình và tụi tôi líu ríu theo sau, lụp xụp khấn vái từ đình sang chùa; đợi qua giao thừa nghe trống đánh mừng năm mới, lại líu ríu theo ông về nhà xông đất. Có những năm, thấy người leo người đứng đầy quanh gốc cây, chực chờ trống đánh là rào rào bẻ lộc (tiếng bẻ lộc nghe rào rào, thật). Nhìn mà thương cây.

Cũng không nhớ đã bao nhiêu năm, ông không lên đình chùa khi giao thừa nữa. Chúng tôi có khi đi, nhưng sẽ về trước giao thừa, chứ không dám nhận phần xông nhà xông đất.

.

Lâu rồi tôi không ghé ngôi chùa nào.