[Vỡ]

Khách ngồi lại cùng em trong chốc lát
vội vàng chi: trăng sáng quá khách ơi!
đêm nay rằm yến tiệc sáng trên trời...
khách không ở... lòng em cô độc quá...

Khách ngồi lại cùng em, đây gối lả:
tay em đây - mời khách ngả đầu say
đây rượu nồng và hồn của em đây:
em cung kính đặt dưới chân hoàng tử!

Chớ đạp hồn em!
trăng
từ viễn xứ
đi khoan thai lên ngự đỉnh trời tròn
gió theo trăng từ biển thổi qua non
buồn theo gió lan xa... từng thoáng rợn...

Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn
chớ để riêng em phải gặp hồn em
tay ái ân: du khách hãy làm rèm
tóc xanh tốt - em xin nguyền dệt võng!
đẩy hộ hồn em triền miên trên sóng:
trôi phiêu lưu ko vọng bến hay gành
vì mình em ko được quấn chân anh...
[tóc ko fải những dây tình vướng víu...]

em sợ lắm - giá băng tràn mọi nẻo
trời đầy trăng... lạnh lẽo suốt xương da...
người giai nhân: bến đợi dưới cây già
tình du khách: thuyền qua ko buộc chặt!

lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt
cuộc yêu đương... gay gắt vị làng chơi
người viễn du lòng bận nhớ xa khơi
gỡ tay vướng để lời theo gió nước

xao xác tiếng gà. trăng ngà lạnh buốt.
mắt run mờ. kỹ nữ thấy sông trôi...
du khách
đi
...
du khách
...
đã
...
đi rồi...

(Lời kỹ nữ - Xuân Diệu)

---
[2013.09.11]
Lần đầu tiên đọc bài thơ này, nếu không nhầm, trong cuốn Thi nhân Việt Nam, là hồi cuối cấp hai, khi mình lớp 8 - 9 gì đó. Cái thuở đó, buồn cười, mình chỉ thích "thi ca cách mạng" và ghê sợ các thứ ủy mị tình cảm sến súa. Đây là một bài hiếm hoi, nếu ko muốn nói là duy nhất, trong đống sến súa tình cảm mà chỉ đọc một lần đã thấy thấm tận tâm can. Sao có thể buồn thế? Sao có thể cô độc thế? Sao có thể quạnh hiu và lạnh lẽo thế?

Lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt
Cuộc yêu đương gay gắt vị làng chơi...

Đọc mà thấy giọng vỡ ra trong rưng rưng lệ. Thấy đủ chua cay, đắng chát của cuộc yêu "gay gắt vị làng chơi". Và tàn nhẫn, lạnh lùng, phủi sạch tay:

Người viễn du lòng bận nhớ xa khơi
Gỡ tay vướng để lời theo gió nước...

Nếu là Tống biệt hành, thì còn thấy cái gì như một tiếng thở dài, như dặn lòng, như nén xuống:

Em thà coi như hơi rượu say...

Nhưng ở đây, không, chẳng có thà rằng giá như gì cả. "Em" ở đây là kỹ nữ chứ có phải ai đâu?

Nhưng cho dù em là ai đi chăng nữa, kết cục, cũng có gì khác đâu?

Du khách đi, du khách đã đi rồi...